Kapadokya Üzüm Bağları
KAPADOKYA ÜZÜM BAĞLARI
Kapadokya çok geniş üzüm bağlarına sahip bir bölgedir. Üzümün ana yurdunun Anadolu olduğu bilinmektedir. Ayrıca bilindiği üzere Kapadokya bölgesinde üzüm yetiştiriciliği tarih öncesi çağlara kadar dayanmaktadır. Kapadokya üzüm bağları binlerce yıllık üzüm yetiştiriciliği geleneğinin görülebileceği ve aynı zamanda bölgede yetişen 10 çeşitten fazla ürünün tadılabileceği yerlerdir. Üzüm bağları, özellikle mevsiminde yendiğinde hem lezzet şöleni olarak hem de bağbozumu festivali sırasında harika atmosferiyle çok güzel bir deneyim olacaktır.
Kapadokya Üzüm Yetiştiriciliği
Her ne kadar son zamanlarda bölge insanları patates tarımına yönelmiş olsalar da sonraları yeniden bağcılık işine geri dönülmüştür. Bu bölgede yetişen üzümler büyük ölçüde temel tüketim maddesi olarak kullanılmaktadır. Meyve olarak tüketimi, sirke ve üzüm suyu yapımında tüketimi, eczacılık sektöründeki tüketimi ve şarap imalatı için kullanım alanları mevcuttur. Ayrıca toplam siyah üzüm tüketiminin %30’u da kuru üzüm olarak tüketilmektedir.
Şarap Yapımı İçin Kullanılan Üzüm
Elbette üzümlerin kullanım alanlarına göre de cinsine dikkat edilmektedir. Örneğin şarap yapımında tercih edilen cins Emir cinsidir. Bu cins üzüm bölgede yetişen üzümlerin onda birini oluşturmaktadır. Bu cins, genellikle güz mevsiminde eylül ayları gibi olgunlaşmaktadır. Ayrıca bu cins türü, Emir ismini ise özellikle hükümdarların tercih ettiği bir içeceğin hammaddesi olması sebebiyle almıştır. Emir üzümü şarap yapımına çok uygundur. Özellikle köpüren şaraplar üretmek için bu üzüm cinsi tercih edilir.
Bölgede şarap üretiminde bireysel atölyelerin haricinde küçük fabrikalar da mevcuttur. Türkiye’de şarap üretiminin gelişmesine paralel olarak bölgenin üzüm üretimine ilgisi artmıştır. Üzüme artan ilgi en çok kırmızı olarak Kalecik Karası ve Papaz Karası, beyaz olarak ise Narince cinsi üzümlerde gerçekleşmiştir.
Ürgüp Bağbozumu Festivali
Nevşehir’de üzüm yetiştiriciliği en çok Ürgüp’te yapılmaktadır. Bu bölgede yetişen üzümler yukarıda bahsettiğimiz gibi şarap yapımına daha uygundur. Elbette şarap yapımına elverişli olan bu üzümlerin toplanmaya başlandığı dönem de önemlidir. Bağlardan üzümlerin toplanmaya başladığı bu dönem bağbozumu olarak adlandırılmaktadır. Bağbozumu genellikle eylül ayının ilk iki haftası geçtikten sonra yapılmaktadır.
Kapadokya Şarap Tarihi
Kapadokya bölgesin için pekmez, şarap, üzüm ve üzüm suyu önemlidir. Büyük Kapadokya bölgesinde antik zamanlarda da şarabın üretildiğine dair bulgular mevcuttur. Hitit yerleşim yeri olan Alacahöyük’te bulunan kral mezarlarında içine şarap konulmuş altın kaplar bulunmuştur. Kapadokya bölgesi, tarihin derinliklerinden bu yana üzüm bağları ile Türkiye’deki bağcılık ve üzüm yetiştiriciliğinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu bölgeyi çevreleyen Erciyes, Hasan ve Melendiz dağlarının püskürttükleri lav kalıntıları, tüflü topraklar ve sert olmayan kayalıklar, kaliteli üzüm yetiştiriciliğinin önemli nedenlerindendir.
Ürgüp köylerindeki evlerde 18.yy sonlarında şarap üretildiğine dair tarihsel bulgular da mevcuttur. Damat İbrahim Paşa, çıkardığı bir fermanla Nevşehir vakıf arazilerinden bağcılık için yer ayrılmasını emretmiştir. Kapadokya üzüm bağları böylece gelişmiştir. Bu yerlerin Ürgüp-Göreme arasında Kurtderesi, Uçhisar arasında olduğu bilinmektedir. Damat İbrahim Paşa’dan bu yana bölge bağcılığı önemli aşamalar kaydetmiştir. Ayrıca asma kültürünün ana vatanı olan Anadolu’daki bağcılığın tarihçesi MÖ. 5000 yılına kadar dayanmaktadır.
Ülkemizde 1200 farklı çeşit üzüm türü vardır. Ancak bunlardan sadece 60 adeti ticari amaçlara hizmet eder seviyeye gelmiştir. Türkiye’de özellikle Avrupa ülkelerine oranla şarap tüketimi az seviyede olduğu için üzüm üretimi yüksek olmasına rağmen bunun şaraba dönüşüm oranı düşüktür. Türkiye’de üretilen üzümlerin %2’si şaraba dönüşmektedir. Elbette ki her üzümden de şarap üretilmez. Özellikle Emir cinsi denilen üzüm türünden şarap üretilmektedir.
Kapadokya Üzüm Bağları
Kapadokya Emir Üzümü
EMİR (İMİR) ÜZÜMÜ: Kapadokya yöresinin sulu, beyaz bir üzüm cinsidir. Beyaz şarap üretiminde yoğun olarak tercih edilen bir türdür. Nevşehir, Kırşehir, Kayseri ve Niğde civarındaki bağlarda yaygın üretimi yapılmaktadır. Sek şarap yapımında kullanılır. Emir üzümünün ana vatanı Nevşehir’dir. Adını, hükümdarların özel şarabı olmasından dolayı emirlerden aldığı söylenmektedir.
Kapadokya bölgesi ve bölgeye yakın Kızılırmak havzasında yaygın olarak yetiştirilmektedir. Daneleri orta büyüklükte, orta kalınlıkta kabuğa sahip, sulu bir üzüm çeşididir. Aromatik ve asitli yapısı şaraplık olarak değer kazanmasına neden olmuştur. Hasadı Eylül ayı sonlarında başlamaktadır. İç Anadolu bölgesinde, 900 – 1100 rakımlı yaylalarda Kızılırmak havzasının da oluşturduğu mikro-klimatik alanda yetişmektedir. Bölgeye, volkanik ve tüflü bir toprak yapısı hakimdir. Ayrıca Emir üzümü Kırşehir, Kayseri, Niğde’de de bulunmaktadır. Gülşehir ilçesinde de yetişen emir üzümlerine “kart imir” ve “has imir” ismi verilmiştir.
Ürgüp Üzüm Bağlarına Nasıl Gidilir?
MDC Hotel olarak Kapadokya’ya seyahat eden tüm misafirlerimizin bu bölgenin tüm değerlerini görebilmelerini sağlamak için çalışmaktayız. Özellikle HTR Tur Acentası ile tüm deneyimlere sizleri eriştirmekteyiz. Ürgüp üzüm bağları için de özel turlar düzenleyebilmekteyiz. Konuyla ilgili bizlere bu linkten ulaşabilirsiniz.